Geen geitenwollen sokken, wel een shirtje van FTF Productions. Eén van de eerste merken in Nederland dat zich richtte op duurzaamheid.

Nienke Steen, inmiddels dé duurzaamheid expert binnen de modebrancheorganisatie Modint, runde het merk samen met twee vriendinnen van 2004 tot 2009 en werkte daarnaast als Corporate Social Responsibility manager bij het Nederlandse modemerk Expresso. Knetterdruk had ze het, maar Nienke, Amsterdam Fashion Institute alumni, maakte het niet uit. Het ging allemaal over haar liefde voor mode en de wereld waarin we leven.

Interview met Nienke Steen

Senior consultant corporate responsibility Modint

Nienke bij LENA the fashion Library.
Fotografie Joanne de Lijster

“Toen ik aan het Amsterdam Fashion Institute (AMFI) studeerde stond duurzaamheid niet op de radar. Er bestonden vrijwel geen boeken over en je kon niets vinden op het internet. Dat is nu wel anders. Uit het laatste onderzoek dat we met marktonderzoeksbureau GFK deden onder jongeren van 16 tot 35 jaar, bleek dat 30% heel geïnteresseerd is in duurzame mode en 40% wel wil, maar niet goed weet hoe. Waar kan je het kopen, waar moet je opletten? Dat betekent dat we potentieel 70% van de markt meekrijgen wanneer we als sector beter gaan communiceren. Dan hebben we het dus over duurzame mode mainstream maken.

Pleitbezorger voor meer communicatie

Ik ben dan ook een groot pleitbezorger voor meer communicatie en transparantie naar de consument. Maar grote en kleine merken zijn terughoudend, terwijl ze achter de schermen ontzettend veel werk verzetten om meer inzicht te krijgen in hun productieketen. Het is ook echt niet overal slecht, maar we moeten weten waar in de keten dat wel zo is om het te kunnen verbeteren. Makkelijk is dat niet. De ontwikkeling van een kledingstuk is vaak verspreid over meerdere partijen, landen en productielocaties. Maak daar maar eens een begrijpelijk en mooi verhaal van! En vaak bang om aangevallen te worden door consumenten, media of ngo’s op dat ene ding wat ze nog niet zo goed doen, kiezen merken meestal voor de veilige weg: niet communiceren. Zo zonde vind ik dat.

“Merken zijn bang aangevallen te worden op dat ene ding wat ze nog niet zo goed doen”

Aan de andere kant, ik snap wel waarom merken terughoudend zijn. De afgelopen jaren hebben vooral ngo’s en journalisten de misstanden in de industrie aangekaart, waarbij merknamen groot in de krant verschenen. Dat is natuurlijk niet leuk, maar het heeft er wel toe geleid dat het onderwerp op de politieke agenda is gekomen. Ook zijn merken en de samenleving meer bewust geworden van dit onderwerp. En dat is allemaal winst. Alleen, we zijn nu op een punt gekomen dat de industrie zelf ook echt wel beseft dat verduurzaming nodig is. Dat verandert ook de rol van de ngo’s. Die stopt niet bij enkel een probleem aankaarten, wat in verleden weleens is gebeurd. Maar ik hoop dat zij de komende jaren met ons de dialoog willen aangaan om zo samen tot oplossingen te komen voor de problemen die we in de sector zien. Dit doen we nu al binnen het convenant Duurzame Kleding en Textiel en dat werkt erg goed.

Nienke draagt een jurkje van Loft Manner uit de kledingbibliotheek.
Fotografie Joanne de Lijster

Nog een wereld te winnen

Naast meer communicatie en transparantie naar de consument, is er ook een wereld te winnen tussen merken en leveranciers. Zo hebben de laatste tijd ‘subcontractors’ veel negatieve aandacht gekregen. Wij zijn helemaal niet per definitie tegen subcontractors. Het probleem is dat merken vaak niet weten wanneer een deel van hun productie wordt uitbesteed aan subcontractors en verliezen zo het zicht op hun productieketen. Het verhaal is vaak dat subcontractors worden ingehuurd, omdat modemerken hun leveranciers onder druk zetten door de focus op prijs en levertijd. Dat is te makkelijk. In de mode maak je niet jaar in, jaar uit precies hetzelfde product. De exacte prijsopbouw van een kledingstuk is daarom vaak nog niet helemaal duidelijk op het moment dat de order geplaatst wordt. Dit maakt het voor inkopers lastig om te bepalen wat een eerlijke prijs en levertijd is. Wat daarbij ook niet helpt, is dat inkopers nog altijd worden beoordeeld op de marges die ze halen en niet op het bereiken van bepaalde prestaties op het gebied van maatschappelijke verantwoord ondernemen (mvo) . Dat zou eigenlijk wel anders moeten.

Maar waar we uiteindelijk als sector naar toe zouden willen, is dat leveranciers eerlijk zeggen wanneer de voorgestelde prijs van een merk te laag is om de order te produceren binnen de eigen ‘modelfabriek’ – die aan alle mvo-eisen voldoet. Met als gevolg dat ze genoodzaakt zouden zijn om voor de order met subcontractors te werken. Het merk kan dan zelf beslissen hoe zij hiermee omgaat. En daar zit de crux. Veel leveranciers zeggen dit niet omdat ze bang zijn dat het merk naar een ander gaat. Zo houd je elkaar in de tang. Bij modebedrijven die langetermijnrelaties met leveranciers aangaan, speelt dit minder. De relatie tussen merken en leveranciers is dan vaak hechter, er is een vertrouwensband. Bij bedrijven waar relaties puur op handel en geld zijn gebaseerd, zal het risico groter zijn dat een leverancier zonder te melden in zee gaat met een subcontractor.

“Het is voor inkopers vaak lastig te bepalen wat een eerlijke prijs en levertijd is”

Voor duurzame mode is vertrouwen nodig

Transparantie is dus echt key als we de modesector willen verduurzamen. Maar transparantie gaat gepaard met vertrouwen. Vertrouwen tussen merken en leveranciers: de productie voldoet aan de mvo-standaarden en merken vertrekken niet zomaar om elders voor een lagere prijs een order uit te zetten. En vertrouwen tussen merken en consumenten, ngo’s en media: wanneer merken transparant zijn over hun productieprocessen, ze niet direct publiekelijk aan de schandpaal worden genageld wanneer blijkt dat ergens in de keten toch iets niet helemaal goed gaat.“

Duurzaamheid is tegenwoordig een containerbegrip. Iedereen roept het, maar bedoelt iets anders. Dit is wat Nienke eronder verstaat:

Duurzaamheid is voor mij het systeem zo inrichten dat we de wereldbol weer door kunnen geven aan de volgende generatie op gelijke of schonere wijze en dat mensen- en dierenrechten worden gerespecteerd. Specifiek voor de mode: nog mooiere collecties maken van goede kwaliteit, met herleidbare ketens en eerlijke verhalen. Dat de consument kleding weer gaat zien als een waardevol product en geen wegwerpartikel.

CV Nienke

Werk
2015-heden: Modint, senior consultant corporate responsibility
2009-2015: Modint, consultant quality manager and CSR
2004-2009: FTF Productions, mede-eigenaar
2004-2009: Expresso, CSR Manager

Opleiding
2000-2004: AMFI, Fashion Technology & Commerce

Bij LENA the fashion library

Voor dit artikel koos Nienke ervoor gefotografeerd te worden bij LENA the fashion library. Alle kleding kan je bij LENA kopen en lenen. Eén keer, meerdere keren, online of gewoon door ‘ouderwets’ langs te gaan bij hun bibliotheek in de Westerstraat 174 in Amsterdam. De laatste is trouwens helemaal geen slechte  zet, want de ‘librarians’ helpen je graag. Eigenaresse Suzanne is ook regelmatig in de winkel te vinden.

LENA aan de Westerstraat 174, Amsterdam. Fotografie door Bo van Veen

Interessante links

• Modebrancheorganisatie Modint
• Convenant Duurzame Kleding & Textiel
• Amsterdam Fashion Institute (AMFI)
• Expresso fashion