Over Nanette Ze heeft altijd een voorliefde voor mode en design gehad, maar werkte op gebied van communicatie en duurzaamheid bij ngo’s en financiële instellingen. In 2015 ging ze aan de slag voor de duurzaamheidsafdeling van ING België in Brussel. Hier ontstond het idee voor Fashion platform Our World. Vanaf 2017 schrijft ze over duurzaamheid en innovatie in de mode en werkt inmiddels aan de uitbreiding van het platform, met als één van de initiatieven de Sustainable Fashion Gift Card.

Ik word moe van die bewering dat je alles kan worden als je hard werkt. Als we met zijn allen logisch nadenken, weten we ook wel dat dat niet waar is. Want hoe hard ik ook zou werken, met mijn balgevoel, of liever het ontbreken ervan, zal ik nooit en te nimmer een Lieke Martens worden. En dat geldt niet alleen voor mij, maar ook voor ieder ander die niet over de kwaliteiten beschikt die Lieke heeft.

Maar wat blijkt, we leven in een maatschappij vol ambitieuze mensen met een ‘dertigersdilemma’. Ofwel: hoofden waarin het spitsuur is en keuzestress, besluiteloosheid en perfectionisme zegevieren. Continue gevoed met ideaal plaatjes via social media, andere media en die verdomde perfecte bakfietsmoeder twee deuren verderop. Te lang en te vaak hebben we gehoord dat we alles kunnen worden, zolang we maar hard genoeg werken. We willen alles doen, alles kunnen en tegelijkertijd het ook nog ‘leuk’ hebben met veel te veel vrienden. Wat een ellende in de Westerse wereld…

Maar goed, in het meest ongunstige, maar dus veel voorkomende geval, eindigt dit alles met een burn-out. En dat is uiteindelijk niet iets om cynisch over te zijn – allesbehalve zelfs.

Die verdomde perfecte bakfietsmoeder van twee deuren verderop

Relativeren kun je leren

Om je alvast de disclaimer te geven: ik ben geen coach, therapeut of psycholoog. Maar gezien het internet vol staat met brain farts over van alles en nog wat, sta ik mijzelf toe om over dit onderwerp toch het één en ander de wereld in te slingeren.

Als ik naar mijn generatiegenoten kijk, ik kom uit 1984 en dus nog net een millennial, heb ik het gevoel dat het hier en daar schort aan realiteitszin en relativeringsvermogen. Nu is steevast de reactie: ‘Maar niet iedereen kan zo goed relativeren als jij’. Ik denk dan: relativeren kan je leren. Dat die woorden op elkaar rijmen is natuurlijk verschrikkelijk, maar het is wel waar. Daarbij, denken millennials niet dat ze alles kunnen leren als ze er maar hard genoeg voor werken? ‘Leren relativeren’ moet dan toch lukken, lijkt mij.

Hoe dan ook, als groot fan van de weerbarstige werkelijkheid en mijn eeuwige relativeringsdrang, deel ik mijn gedachtes met de hopelijk tenminste 100 page views die dit artikel gaat opleveren.

Je kan niet alles worden

Zoals ik al eerder zei, het is absolute lariekoek om te denken dat je alles kan worden als je maar heel hard werkt. Natuurlijk, hard werken brengt je meestal verder dan wanneer je niet hard werkt. Het belang van hard werken ondermijn ik dus ook niet, maar het missen van talent, bepaalde karaktereigenschappen, financiële middelen of de juiste sociale omgeving, kan er toch voor zorgen dat je uiteindelijk niet alles voor elkaar krijgt.

Mijn generatiegenoten blijken vaak ook iets ‘bijzonders’ te willen presteren in hun leven. De essentie van ‘bijzonder’ is dat het niet zo vaak voorkomt. Grote kans dus dat je gewoon zo wordt als de rest. En heel eerlijk: wat is daar nu erg aan? Ik ken heel veel ‘gewone’ mensen die allemaal hartstikke leuk, lief en grappig zijn. Volgens mij kon je dat van wijlen Steve Jobs niet zeggen.

‘Gewone’ mensen zijn leuk, lief en grappig. Dat kon je van Steve Jobs niet zeggen

Je kan niet alles tegelijk

Een dag heeft 24 uur en laten we zeggen dat we gemiddeld daarvan zeven uur slapen. Kortom: je kan dus maximaal 7×17 is 119 uur per week vrij invullen met andere activiteiten. Wanneer je er achter komt dat aankleden, reizen, carrière maken, wijntjes drinken, sporten, Spaans leren, vrijwilligerswerk, je kinderen opvoeden, me-time en leuke dingen doen met je partner de 119 uur ver voorbijstreeft, zal je toch aan jezelf moeten toegeven dat het niet allemaal past en activiteiten moeten schrappen. Het is dus niet meer dan een simpel rekensommetje, waarbij we weten dat we genoeg slaap en rust moeten incalculeren. Doen we dat niet, dan gaat het fout. Stiekem weten we dat ook gewoon. Je kan er dan maar beter aan toegeven in plaats van je groothouden en vervolgens burnout gaan.

Het leven is oneerlijk

Iedereen kent ze: mensen met een instagram-waardig leven. Een mooie carrière, prachtig koophuis, perfecte cappuccino’s en ten huwelijk gevraagd op een bergtop in Zuid-Afrika. En jij? Jij zit drie hoog achter in je uppie met een lekkende kraan. Klaag, schreeuw en rouw als het nodig is. Maar over het algemeen: deal with it. Jouw geluk komt nog wel. En soms komt het ook niet. Dat is niet eerlijk, maar het leven is oneerlijk. Je kan niet veel meer doen dat met volle overtuiging roeien met de riemen die je hebt gekregen of voor hebt gevochten.

Ik bedenk me, terwijl ik dit schrijf, dat ik misschien makkelijk praten heb. Als enige uit een groot en arm gezin ben ik geadopteerd uit de Filipijnen. Ik was te vaak ziek en dus te duur voor mijn biologische moeder om mij te houden. Uiteindelijk opgevoed in Haarlem. Een wereld vol welvaart en kansen. Wanneer het leven je al zoveel heeft gegund, is het misschien makkelijker te accepteren dat het leven vaker wel dan niet oneerlijk is.

Sommige mensen hebben een Instagram-waardig leven. Jij zit in je uppie driehoog achter met een lekkende kraan

Je eigen leven is echt heel oké

Social media voeden ons met fragmenten van hoe anderen leven. Precies: anderen. Jij bent jij. Zolang je niet in de goot ligt of een serieus verslavingsprobleem hebt, gaat het waarschijnlijk best prima met jou en je eigen leven. Maar goed, eerlijk is eerlijk, ook ik bezwijk wel eens onder al het (social) media geweld en de heersende prestatiedruk.

Ik probeer sinds een tijdje mijn eigen bedrijf uit de grond te stampen: OW. Een platform voor innovatie, duurzaamheid en ondernemerschap binnen de modesector. Naast een 36-urige werkweek best een pittige klus, vind ik zelf althans. Hoe al die startende digital nomads, ik-zeg-gewoon-mijn baan-op-types en ondernemers met perfecte vegan geïnspireerde instagram-accounts dat doen? Géén idee! Ik zit gewoon heel onromantisch op mijn doordeweekse avonden en in de weekenden op mijn laptop te rammen – alleen. En terwijl iedereen uit zijn dak stond te gaan op het zoveelste festival deze zomer, zat ik bij Coffee & Juices het interview van de vrijdag ervoor uit te werken. Doe ik wat fout?

Het lukt mij gewoon niet om alle activiteiten die ik zou willen doen binnen mijn wekelijkse 119 wakkere uren te plannen. En mijn ambities met OW zijn net iets groter dan mijn ambitie om elke week de grootste lol te hebben en flink teut veels te laat mijn bed in te kruipen.

Jammer vind ik het soms wel.

Maar ja, je kan niet alles.