Over Merel Ze is altijd geïnteresseerd geweest in duurzaamheid en ondernemerschap. En met een master Entrepreneurship & Innovation op zak, is het dus niet heel gek dat ze nu bedrijven begeleidt te verduurzamen of duurzame merken helpt te professionaliseren en uit te breiden. Met een schat aan kennis over duurzaamheid, een vleugje humor en een liefde voor koken, geven haar columns grip op wat duurzaamheid nu eigenlijk betekent.

In mijn werk kom ik dagelijks keurmerken tegen, zoals Beter Leven, Fair Trade en Rainforest Alliance. Met hun logo vertellen ze de consument of een product goed is voor mens, milieu of andere criteria. Vooral in de voedingsindustrie schoten keurmerken de laatste jaren als biologische paddenstoelen uit de grond. Maar ook in de kledingsector duiken ze steeds vaker op. Zijn keurmerken een wassen neus of zijn ze echt wat waard?

Mud Jeans is één van de ongeveer 50 bedrijven in Nederland die een B Corporation certification heeft

We vinden het fijn om producten die we kopen te kunnen vergelijken. En de laatste jaren is vergelijken op duurzaamheid – in een notendop betekent dit goed voor mens en milieu – erg populair geworden. Dat zelf uitzoeken is nogal lastig, dus om consumenten een handje te helpen, zijn er de afgelopen jaren verschillende initiatieven gestart om merken met elkaar te vergelijken op gebied van duurzaamheid.

Vaak zijn deze keurmerken niet ontstaan vanuit wetgeving of overheden, zoals je misschien wel zou verwachten. Meestal is het juist de markt zelf of een non-profit organisatie die het initiatief heeft genomen. In veel gevallen is er een externe, onafhankelijke organisatie die de standaarden bepaalt en het onderzoek uitvoert, zodat je als bedrijf niet jezelf aan het beoordelen bent. Wel zo eerlijk en transparant.

Check die betrouwbaarheid

Dan rijst natuurlijk de kritische vraag: kan ik zo’n keurmerk wel vertrouwen? Dit is al helemaal een issue bij keurmerken die door een sector zelf zijn opgezet: hoe weet je dat de bedrijven zich niet mooier voordoen dan ze zijn?

Je kunt op verschillende dingen letten bij het beoordelen van keurmerken. Allereerst is het goed om je te verdiepen in de standaarden en waarden die worden gehanteerd. Maar ook, wie voert het onderzoek uit en hoe hoog zijn de standaarden waaraan moet worden voldaan? Als laatste is het goed om te checken of een keurmerk kijkt naar één onderdeel van duurzaamheid, zoals biologisch katoen, of dat het een holistische aanpak heeft. In het laatste geval wordt er gekeken naar meerdere, misschien zelfs alle, aspecten van de bedrijfsvoering, waaronder arbeidsomstandigheden, ecologische voetafdruk, de prijs die voor materialen wordt betaald, en ga zo maar door.

“Verdiep je in de standaarden en waarden van het keurmerk”

Deze keurmerken geef ik vijf sterren

Wanneer je dus graag kleding koopt van merken die goed voor mens en milieu hoog in het vaandel hebben, dan kunnen keurmerken je dus wel degelijk helpen in het maken van keuzes. Een veel gehoord probleem is alleen dat het er zoveel zijn. Dus, zie jij ook door de keurmerken-bomen het bos niet meer? Ik geef je graag drie initiatieven mee die je in de gaten kunt houden. Van mij krijgen ze allemaal vijf sterren voor hun betrouwbaarheid, mede omdat de standaarden, onderzoeksmethoden en rapporten gewoon online te vinden zijn.

• Fair Wear Foundation: Een internationale non-profit organisatie die met name de grotere merken, die zelf hun kleding produceren, onderzoekt op het gebied van arbeidsomstandigheden, eerlijke salarissen en vrijheid van medewerkers. Het helpt merken ook om op deze gebieden alsmaar te verbeteren. Fair Wear kijkt helaas niet naar de ecologische voetafdruk van de merken die zijn aangesloten; eerlijk betekent niet altijd goed voor het milieu.

• B Corp: Wereldwijde community van bedrijven die niet alleen winst nastreven, maar ook een hoge standaard hebben op hun sociale en ecologische impact. Om het B Corp stempel te krijgen, wordt er verder gekeken dan alleen arbeidsomstandigheden. Het helpt bedrijven ook hun impact te meten op gebied van bedrijfsbesturing, werknemers, maatschappij, milieu en zelfs consumenten. Er zijn wel al een hoop kledingmerken aangesloten bij B Corp, bijvoorbeeld Mud Jeans, maar ze richten zich op verschillende sectoren. B Corp is ontstaan in de VS, maar heeft inmiddels een community van iets meer dan 50 bedrijven in Nederland. De standaarden in het impact assessment zijn daarom veelal nog wel gefocust op de Amerikaanse markt.

• Rank a Brand: Een onafhankelijk organisatie die samen met non-profit organisaties standaarden ontwikkelt om bedrijven binnen een sector te kunnen vergelijken. Neemt in de aanpak ook meer mee dan alleen eerlijke prijzen en arbeidsomstandigheden. Nadeel is dat de ranking puur gebaseerd is op openbare informatie van de bedrijven, ofwel: geen informatie = geen punten. Er is dus geen onderzoek gedaan bij de merken zelf. En aangezien informatie niet altijd terug te vinden is in openbare bronnen, denk aan de website van merken zelf, kan het zo zijn dat informatie, positief als negatief, niet is meegenomen in de ranking.

Conclusie

Zijn keurmerken een wassen neus of zijn ze ook écht wat waard? Ik denk dat ze van waarde zijn. Ze helpen je vaak wel degelijk met onderscheid maken tussen bedrijven die zeggen dat ze goed doen en bedrijven die goed doen. Maar doe altijd zelf even onderzoek naar wat een keurmerk betekent. En beoordeel dan vooral ook zelf of hun standaarden en waarden passen bij jou opvattingen.

Wil je de keurmerken zelf vergelijken? Kijk dan eens op de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal!

“Keurmerken helpen onderscheid maken tussen bedrijven die zeggen dat ze goed doen en bedrijven die goed doen”