“Roll up your sleeves, smell your armpit and start working.” Deze quote zette iedereen even op scherp tijdens de opening talk van Dutch Design Week 2018. De spreker was Ravi Naidoo, één van de ambassadeurs van de design week dit jaar en founder en director van Design Indaba in Zuid Afrika. “This year I feel there’s a sense of agency.” Hij heeft gelijk. Tijdens deze 17e editie van Dutch Design Week, is de drang om verantwoordelijkheid te nemen voor verandering middels design meer dan ooit aanwezig.

Verandering gaat vooral over ‘doen’. En daar zit meteen de kracht van design. Het maakt onze filosofieën, overpeinzingen en strategieën over hoe de wereld zou kunnen veranderen concreet, zichtbaar of tastbaar. Design als oplossing voor maatschappelijke problemen, sommige direct implementeerbaar en anderen als een venster naar onze toekomst. Een toekomst met meer mogelijkheden en minder negatieve impact, of het nu gaat over mobiliteit, voedsel, energie, werk of mode.

Collectie Deep van digital fashion house The Fabricant was te zien op Dutch Design Week. Creatief Directeur Amber Jae Slooten (Amsterdam Fashion Institute alumni) was één van de acht ‘Design Industry Thought Leaders’ tijdens de design week.

Dit jaar stonden er meer dan 2600 ontwerpers op Dutch Design Week. Op basis van vooronderzoek gevolgd door twee bezoeken, heeft OW zeven modeprojecten geselecteerd van jonge Nederlandse ontwerpers. Bij alle projecten zit duurzaamheid verweven in design, variërend van een simpel, maar origineel idee, tot wat ons leven op vrij fundamentele wijze kan veranderen.

1. Purity of Silk; een symbiose tussen mens en zijderups

Close-up van het germaate dat Iris heeft gemaakt voor de zijderups en waar het zijde op kan produceren.

De prachtige stof zijden en het beëindigen van het leven van een organisme levert een fascinerend contrast op

Iris Seuren ontwerpt vanuit de milieuproblematiek in de wereld. Zij vertelt ons niet letterlijk wat er anders zou moeten, maar ontwikkelt in haar ontwerpen alternatieven en zoekt daarbij naar symbiose tussen mens en organismen waardoor we elkaar nodig hebben.

Voor Purity of Silk heeft Iris de zijderups, verantwoordelijk voor de stof zijden, uit zijn normale leefomgeving gehaald. Ze heeft de rupsen geplaatst in een omgeving waar ze kunnen leven als wij, mensen, voor hen zorgen. Op onze beurt zijn wij weer afhankelijk van de zijderupsen voor de stof zijden.

Middels deze kleine zijderups laat Iris zien dat wij vaak geen idee hebben hoe onze kleding tot stand komt. Wat veel mensen bijvoorbeeld niet weten, is dat voor het verkrijgen van zijden een deel van de cocon die de zijderups produceert aan hete stoom wordt blootgesteld. Hierdoor wordt al het leven binnenin de cocon beëindigd en zal de rups niet kunnen uitvliegen als vlinder.

De prachtige stof zijden en het beëindigen van het leven van een organisme levert een fascinerend contrast op. Helemaal door de wijze waarop Iris dit visueel heeft gemaakt. Ze heeft een geraamte gemaakt van biologisch afbreekbaar plastic in de vorm van een blouse. Hierop zag je tijdens Dutch Design Week levende zijderupsen zijden draden produceren. Wanneer het geraamte helemaal bedekt is met zijden hebben mensen en zijderups samen een kledingstuk geproduceerd.

Bekijk het filmpje van 30 seconden waarin Iris op DDW haar project toelicht en het geraamte dat ze heeft gemaakt te zien is.

2. Biometric couture; grens tussen online en offline verdwijnt

Met de augmented reality app zie je de verhalen die mensen in de app hebben gezet als overlay over de kleding. Welke informatie zou jij willen laten zien?

Geboren uit het idee dat er een nieuwe generatie opgroeit die technologie als iets vanzelfsprekends beschouwd

Ontwerper Maddy Ekkelkamp introduceert met haar project Biometric Couture een digitaal kledingconcept waarbij de grens tussen online en offline verdwijnt.

Biometric Couture is geboren uit het idee dat er een nieuwe generatie opgroeit die technologie als iets vanzelfsprekends beschouwd, online hun identiteit uitdraagt en de digitale wereld als een verlengstuk ziet van hun dagelijks leven. Met behulp van een augmented reality app kan je een kledingstuk uploaden en je eigen verhaal eraan toevoegen in tekst en beeld. Ben je single en naarstig op zoek naar een nieuwe liefde? Dan kan je dit uploaden. Of misschien wil je als werkzoekende je CV wel in de app zetten. Zo wordt het scouten van talent een stuk gemakkelijker!

Op Dutch Design Week kon je een eerste versie van de app uitproberen. In dit stadium is de app vooral nog een ‘simple loveable product’. Ofwel: voordat de app gebruikt kan worden door consumenten, moet deze qua techniek en functionaliteiten nog verder doorontwikkeld worden. Ook zullen er nog veel vragen beantwoord moeten worden, zoals wie zijn precies de mensen die deze app willen gebruiken en welke verhalen zouden ze er in willen zetten? Er zijn plannen om dit concept, en dan met name de techniek, verder te ontwikkelen.

Op gebied van mode en transparantie zou deze augmented reality app ook interessant kunnen zijn – denken we bij OW. Wat als bij elk kledingstuk het verhaal over waar, door wie en hoe het is gemaakt standaard upgeload is in de app?

3. Beauty comes with age; textiel gemaakt voor beschadiging

Wanneer de stof beschadigd, wordt de stof eronder zichtbaar en ontstaat een nieuw patroon

‘Beauty Comes With Age’ is het textielproject van conceptontwerper Nikkie Wester. Als reactie op de huidige wegwerpmaatschappij heeft ze een stof ontworpen die uit meerdere lagen bestaat. Het eerste product dat ze hiervan heeft gemaakt zijn prachtige kleurige sjaals. 

In eerste instantie is alleen de buitenste laag van de stof te zien. Wanneer je de sjaal draagt en beschadigd, worden de lagen eronder zichtbaar. Hierdoor tast een beschadiging de waarde en look van een product niet aan, maar leidt het juist tot nieuwe patronen. Op deze manier verandert de sjaal mee met de tijd, waarbij elke beschadiging zichtbaar een ‘mooi litteken’ achterlaat met een eigen verhaal. Nikkie hoopt dat mensen op deze manier meer waarde gaan hechten aan een product, in dit geval de sjaals.

Vorig jaar presenteerde Nikkie dit concept op Dutch Design Week en besloot na de vele positieve reacties het idee te realiseren. Het afgelopen jaar heeft ze in samenwerking met het Textiellab in Tilburg de stof klaargemaakt voor industriële productie. De eerste sjaals waren op Dutch Design Week te zien en zullen begin 2019 online verkrijgbaar zijn op haar website.

4. Nowa; sieraden van goud, zilver en koper uit oude mobiele telefoons

De hanger van de ketting van Nowa kan je op verschillende manieren dragen. Ook kan je de ketting als oorbellen dragen.

In Nederland wordt er per jaar €27.000.000 aan goud weggegooid

Nowa is een nieuw Nederlands sieradenmerk dat sieraden maakt van gerecyclede edele metalen uit elektronisch afval – ook wel ‘e-waste’ genoemd. De oprichters, Josette en Joyce, ontdekten dat e-waste sneller groeit dan elke andere afvalstroom. Toch wordt minder dan 13% van al het e-waste gerecycled. “Mensen zijn zich vaak niet bewust van de waardevolle metalen, zoals goud, zilver en koper, die in elektronica als onze eigen smartphones zitten”, vertelt Josette.

Jaarlijks wordt er in Nederland voor €27.000.000 aan goud letterlijk weggegooid doordat mensen hun elektronische afval weggooien in plaats van recyclen. Josette: “Daar komt bovenop dat er 3 miljoen kapotte smartphones liggen te verstoffen in Nederlandse lades en kastjes.” Van het goud in deze telefoons kun je 15.000 trouwringen laten maken.

Samen met ontwerper Mickey Philips is er afgelopen jaren keihard gewerkt aan een eerste prototype. Het resultaat was te zien op Dutch Design Week; een stijlvol en minimalistisch sieraad dat je op meerdere manieren kunt dragen, gemaakt van koper, zilver, verguld goud of puur goud. Na dit eerste prototype is de ambitie om meer ontwerpen te lanceren en met een soort abonnementsvorm te gaan werken. Het ultieme doel van Nowa is dat mensen hun oude mobiele telefoons gaan recyclen. Om een beeld te geven, voor 1 gram goud 40 mobiele telefoons nodig. Begin 2019 zal de crowdfunding van Nowa live gaan.

Nowa is een spin-off van de succesvolle onderneming Closing the Loop dat mobiele telefoons recycled.

5. 2+ degrees; regenjas die interactie met de natuur stimuleert

Concept 2+ degrees moet onze perceptie op regen veranderen

Mirl van Hoek studeerde dit jaar af aan de befaamde Design Academy Eindhoven. Met als uitgangspunt de opwarming van de aarde, ontwierp zij met haar afstudeerproject (+2 degrees) drie regenjassen voor kinderen.

In Nederland bestempelen we regen vaak als slecht weer. Mirl vroeg zich af of we deze perceptie niet zouden moeten bijstellen, want wanneer de aarde twee graden warmer wordt, zullen in Nederland de extreem koude winters afnemen en de hoeveelheid regen toenemen. Dit zal variëren van 6% tot 30%. En in de zomer zullen we juist meer extreme regenbuien zien. Met het 2+ degrees wil Mirl onze perceptie op regen veranderen en laten zien dat regen leuk kan zijn als onderdeel van ons dagelijks leven.

De drie regenjassen die ze heeft ontworpen zijn daarom tegelijkertijd een speelterrein voor kinderen. Elk op een eigen manier kunnen de jassen regen gemakkelijk opvangen, vasthouden en weer laten gaan. Kinderen kunnen zelf met de verschillende functies van hun jas spelen, wanneer het regent en niet regent. Naast dat het een nieuwe manier is om met regen te spelen, wil Mirl met deze jas kinderen bewuster maken van hun omgeving en de interactie tussen mens en natuur stimuleren.

De regenjassen zijn nog prototypes. Mirl is op zoek naar partners om de jassen te produceren.

6. The Fabricant; digital fashion house

Press play en bekijk één van de digitale outfits uit de collectie Deep. De collectie is gemaakt met behulp van artificial intelligence. Hoe de collectie is gemaakt, kan je lezen op de website van The Fabricant.

De collectie Deep is ‘s wereld eerste fashion design samenwerking tussen mens en computer

Amber Jae Slooten is het creatieve brein achter Digital Fashion House The Fabricant. Ze was één van de acht ontwerpers die dit jaar geselecteerd was als ‘Design Industry Thought Leader’ en onderdeel van het tv-programma ‘De Toekomstbouwers’.

Eén van de toekomstbeelden die Amber tijdens ‘De Toekomstbouwers’ beschreef, is dat kleding niet per se een fysiek product hoeft te zijn. Wanneer we een speciaal hiervoor ontworpen basispak zouden dragen, zou kleding hierop geprojecteerd kunnen worden. De drang van mensen om zich zelf te uiten zal blijven bestaan, vertelt Amber. Digitale mode vergroot hiervoor de mogelijkheden, zo vallen beperkingen van stoffen weg. Wanneer we overdressed zijn op een feestje – en je kan niet snel langs huis om je om te kleden, voelen we ons de hele avond misplaatst. Wanneer mode digitaal is, zouden we op dat moment kunnen besluiten een andere outfit op het basispak te projecteren.

Digitale mode biedt ook kansen voor het milieu, benadrukt Amber. Voor een spijkerbroek is zo’n 7000 liter water nodig, terwijl we kampen met een groot schoon water te kort in de wereld. De verf waarmee we onze kleding kleuren zijn vaak giftig en vervuilen onze rivieren. Het transport dat nodig is voordat kleding in onze kledingkast hangt, gaat gepaard met CO2 uitstoot. Digitale mode, heeft hier allemaal geen last van.

Digital fast fashion

De voordelen van digitale mode zijn duidelijk, maar wat zijn mogelijke nadelen? Bij OW vroegen we ons af: Wat als je digitale kledingkast gehacked wordt, terwijl je op een feestje bent? Kunnen we in de toekomst digitaal in onze ‘nakie’ staan? Als digitale mode zijn vlucht neemt, zal dit enorme impact hebben op de industrie. Nu werken er nog miljoenen arbeiders in fabrieken waar fysieke kleding wordt gemaakt, worden zij omgeschoold? En net als dat er nu slechte kwaliteit kleding bestaat, is het niet ondenkbaar dat er in de toekomst slechte kwaliteit digitale kleding te downloaden is. Wellicht gemaakt door programmeurs die onder het leefbaar loon ‘digital fast fashion’ creëren.

Op Dutch Design Week was de collectie Deep te zien, wat ‘s wereld eerste fashion design samenwerking is tussen mens en computer. Lees op de website van The Fabricant hoe deze collectie met behulp van artificial intelligence tot stand is gekomen. Bekijk ook de aflevering van het tv-programma De Toekomstbouwers met Amber Jae, in het kader van Dutch Design Week.

7. Living Colour; textiel verven met bacteriën

Foto door Living Colour

Verschillende partijen experimenteren met nieuwe en schonere vormen van textiel verven, Living Colour is daar één van

Het project Living Colour experimenteert met het verven van textiel met bacteriën. Tijdens Dutch Design Week waren de meest recente resultaten te zien, als onderdeel van The Future of Living Materials. Dit is een samenwerking is tussen ArtEZ Future Makers, Wageningen University & Research en ontwerpers.

Het verven van textiel is één van de meest vervuilende processen in de modeketen. Er is veel water voor nodig dat vervolgens door het verven vervuild wordt. De chemicaliën in de verf zijn vaak giftig en komen terecht in onze rivieren. Er wordt dan ook door verschillende partijen geëxperimenteerd met nieuwe en schonere vormen van textiel verven. Eén van deze vormen is het verven met bacteriën, waarbij geen chemicaliën gebruikt worden en waarvoor minder water nodig is. Living Colour is één van de partijen die werkt aan het verder ontwikkelen van deze techniek. Co-founders Laura Luchtman en Ilfa Siebenhaar zijn ontwerpers en werken hiervoor samen met onder meer bio-engineers aan de Universiteit van Wageningen. Ze doen op moment onderzoek naar hoe de bacterie het beste groeit, pigment kwaliteit, het verbreden van het kleurenspectrum en hoe het verfproces steeds verbeterd kan worden.

De kleuren en organische patronen die Laura en Ilfa nu al weten te creëren zijn prachtig. Het ultieme doel is dat de techniek zo geoptimaliseerd wordt dat het opgeschaald kan worden, en dus geschikt voor industriële toepassingen.
 Op deze manier willen ze bijdragen aan verbetering binnen de textiel & mode-industrie.

Stella McCartney heeft onlangs een jurk gemaakt die geverfd is met bacteriën. Deze is te zien bij Fashion for Good in Amsterdam, maar is niet te koop.

Dit was Mode en Dutch Design Week 2018

Als mode op Dutch Design Week één ding heeft laten zien, is dat zij meer is dan een mooi jurkje en een instagram post. We beseffen vaak niet wat de impact is van het alledaagse ritueel waarbij we elke ochtend de kleding uitzoeken die we de rest van de dag zullen dragen. Het is onderdeel van ons dagelijks leven, hoe we ons uiten en hoe anderen ons zien. Digitalisering van mode kan daarom een fundamentele impact maken op ons eigen leven en de wereld om ons heen. Het thema van Dutch Design Week 2018: If not us, then who? En: If not you, then who? Is niet alleen een call-out naar ontwerpers, maar naar ons allen. In welke hoedanigheid dan ook, als beleidsmaker, opdrachtgever, maar ook als consument.

Interessante links

• Ontwerper: Iris Seuren
• Ontwerper: Maddy Ekkelkamp
• Biometric Couture
• Ontwerper: Nikkie Wester
• Ontwerper: Mickey Philips
• Nowa
• Ontwerper: Mirl van Hoek
• Ontwerper: Amber Jae Slooten
• The Fabricant
• Laura Luchtman
• Living Colour
• Dutch Design Week

Meer innovatie artikelen

Gumshoe; sneakers van gerecyclede kauwgom

De zolen van de gumshoe zijn gemaakt van gerecycled kauwgom. Dat is nodig, want we gooien elk jaar 1,5 miljoen kilo kauwgom op straat. Lees meer

Startups making textiles made from the root of a mushroom & more

The first batch of startups ‘graduated’ from the Fashion for Good – Plug and Play accelerator. Time to ask the startups the vital question: how was it? Read more

Dutch Design Week 2017; Digital Realists are the new elite

In the surrealistic labyrinth of ‘Modebelofte 2017′ (Fashion Promise), the new elite’ Digital Realists’ embrace the digital age as the new normal. Read more